Dioda

Dioda swym wyglądem może przypominać rezystor, gdyż posiada podobnie jak i on dwie końcówki (doprowadzenia). Jedna z nich nazywa się anodą a druga katodą. Na obudowie diody w pobliżu katody znajduje się odpowiedni znaczek często mający postać barwnej obrączki, co chroni przed pomyleniem końcówek. Diodę często określa się mianem „zaworu elektrycznego", ma to swoje uzasadnienie. Prąd elektryczny może przepływać przez diodę tylko wtedy, gdy anoda jest spolaryzowana dodatnio względem katody.
Wielkość wytwarzanych diod jest zróżnicowana i zależy od wartości prądu, do którego dany typ diody jest przystosowany. Często diody nazywa się prostownikami. Jest to słuszne tylko wtedy, gdy diodę stosuje się do prostowania napięć lub prądów.

Rysunek 22

Na rysunku 22a podano symbole graficzne diody z dodatkowymi oznaczeniami anody (A) i katody (K). Istnieją specjalne typy diod. I tak np. rys. 22b przedstawia symbol fotodiody, której prąd nasycenia w stanie zaporowym zależy od natężenia oświetlenia.
Rysunek 22c pokazuje symbol diody Zenera stosowanej do stabilizacji napięć elektrycznych. Dioda z rys. 22d to dioda pojemnościowa. Zmieniając napięcie zaporowe pomiędzy anodą i katodą zmienia się pojemność kondensatora tworzonego przez złącze półprzewodnikowe. Za pomocą takiej diody można uzyskać przestrajanie częstotliwości odbiornika eliminując dawniej stosowany duży kondensator obrotowy. Istnieją jeszcze inne typy diod, którymi tutaj nie będziemy się zajmować. Charakterystyczne kształty diod różnych typów pokazuje rys. 4-25. Na fotografii dostrzegalny jest barwny pierścień oznaczający katodę. Na rysunku 24 widać diodę na większe prądy, tzw. diodę mocy. Ponieważ przy pełnym obciążeniu prądem mogą się one nagrzewać, trzeba stosować ich chłodzenie. W tym celu metalową obudowę diod przykręca się do radiatora - blachy odprowadzającej ciepło do otoczenia.

Rysunek 23

Rysunek 24

Na rysunku 25 pokazano jeszcze jeden typ diod - diody luminescencyjne (LED), które świecą gdy przepływa przez nie prąd, w zależności od wykonania na czerwono, zielono lub pomarańczowo. Wielkość tych diod zależy od rozmiarów wymaganej powierzchni świecącej.

Rysunek 25

Elektronik stosuje diody do:
— zmiany napięć przemiennych w napięcia stałe (prostowania),
— uzyskania sygnału z anteny do wysterowania głośnika lub lampy kineskopo­wej (demodulacji),
— otrzymania i stabilizacji małych napięć: 0,2 V (dioda germanowa), 0,6 V (dioda krzemowa),
— pomiaru natężenia światła (fotodioda),
— wytwarzania światła — dioda luminescencyjna LED,
— stabilizacji napięć — dioda Zenera,
— odcinania prądów i napięć stałych,
— zwielokrotniania częstotliwości (technika wielkich częstotliwości),
— ograniczania impulsów.
— przekształcania sygnałów elektrycznych.
 

TRANZYSTOR