Transformator

Transformator jest stosowany w elektronice do sprzęgania obwodów napięć przemiennych bez galwanicznego połączenia ich. Powstaje on przez umieszczenie co najmniej 2 cewek na jednym rdzeniu żelaznym lub ferrytowym tworzącym wspólny obwód magnetyczny dla obu uzwojeń. Symbol transformatora przedstawiono na rys. 35.

Rysunek 35

Uzwojenie, które jest zasilane ze źródła napięcia nosi nazwę pierwotnego. Uzwojenie, z którego napięcie odbieramy — to uzwojenie wtórne. Transformator może zmieniać wartość napięcia, może je powiększać lub zmniejszać. Załóżmy, że do uzwojenia pierwotnego transformatora mającego 100 zwojów doprowadzono napięcie przemienne 10 V. Jeżeli uzwojenie wtórne ma również 100 zwojów, to mierzone na nim napięcie będzie wynosiło 10 V. Przy 200 zwojach uzwojenia wtórnego woltomierz wskaże 20 V. Mówimy o transformacji napięcia z 10 V na 20 V. Gdyby uzwojenie wtórne miało tylko 10 zwojów, to napięcie na nim wynosiłoby 1 V. Na rysunku 36 widzimy wybór transformatorów różnego rodzaju. Rozmiar transformatora zależy od wymaganej mocy i liczby potrzebnych uzwojeń. Rdzeń żelazny prezentowanych transformatorów składany jest z pojedynczych cienkich blaszek zwykle o grubości 0,3 mm.

Rysunek 36
 

Rysunek 37

Rysunek 37 przedstawia zależności występujące w transformatorze. Oczywiście w prawdziwym transformatorze powstają straty, są to obliczenia dla transformatora idealnego. Na rysunku widzimy ilość zwoi w uzwojeniu pierwotnym wynosi 4 a w uzwojeniu wtórnym 8. stosunek napięć równy jest stosunkowi zwoi, jak wynika z zapisu na rysunku 37. A więc na tym przykładzie na uzwojeniu wtórnym uzyskamy podwójne napięcie uzwojenia pierwotnego  8/4=2.

Elektronik stosuje transformator do:
— transformacji napięć,
— transformacji prądów,
— transformacji rezystancji,
— uzyskiwania wysokich napięć.

LEKCJA 9