Łącznik elektryczny
Łącznik służy do zamykania i rozłączania obwodu elektrycznego. Przy włączaniu prądu obydwa kontakty stykają się ze sobą przewodząc prąd, przy wyłączaniu następuje ich rozdzielenie, (otwarcie) i przerwanie przepływu prądu.
Rysunek 8
Najprostszy łącznik w
stanie otwartym przedstawiono na rys. 8a. Jeżeli obwód elektryczny nie jest
przerwany i prąd może płynąć, to obowiązuje symbol z rys. 8b. Istnieją również
łączniki, w których jedna dźwigienka przełącza 2 lub więcej łączników. Są to tak
zwane łączniki 2-biegunowe lub wielobiegunowe. Symbol łącznika dwubiegunowego
widoczny jest na rys. 8c. Podwójna linia wskazuje, że oba segmenty przełączające
są połączone mechanicznie, a nie elektrycznie.
Łącznik jednobiegunowy, który w jednej pozycji łączy z biegunem jednego obwodu,
a w pozycji drugiej z biegunem drugiego, przedstawia rys.8d. Taki łącznik
nazywamy przełącznikiem, gdyż przełącza bieguny dwóch różnych obwodów. Podobny
przełącznik Z dwoma kompletami kontaktów przełączających oznacza się symbolem
pokazanym na rys. 4-3e. Jeżeli łącznik ma jeszcze więcej biegunów, to jest
nazywany łącznikiem wielopozycyjnym lub wielostopniowym. Przełącznik
umożliwiający połączenie jednego bieguna z każdym z pozostałych sześciu biegunów
przedstawiono na rys. 8f. Strzałka oznacza kierunek obrotu przełącznika. Takie
przełączniki wielopozycyjne mogą być Zestawiane w sekcje lub tzw. piętra I po
odpowiednim połączeniu kontaktów mogą realizować skomplikowane funkcje
przełączające.
Dwubiegunowy wielopozycyjny (dwusekcyjny) przełącznik przedstawia rys. 8g.
Oczywiście, w takim przełączniku nie wszystkie kontakty muszą być wykorzystane I
dawać połączenia obwodów elektrycznych. Często można spotkać się również z
łącznikami, które pozostają w stanie zamkniętym tak długo, jak długo naciskamy
przycisk! toteż nazywamy Je przyciskami (np. przycisk dzwonkowy). Symbol
stosowany w tym przypadku podano na rys. 8h.
Na zdjęciu 9 widać pięć często spotykanych typów łączników. Poniżej rysunek 10 przedstawia te same łączniki w postaci symboli.
Zdjęcie 9
Rysunek 10
Rysunek 10d zawiera skróconą wersje zdjęcia 9d, różnica polega na ilości łączników. Na zdjęciu 9d mamy do czynienia z ośmioma a na rysunku 10d z czterema.
Każdy rodzaj łącznika ma swoje określone przeznaczenie. Łącznik może być łatwo uszkodzony przy przeciążeniu styków zbyt dużym prądem, co prowadzi do ich wypalania. W przypadku zbyt dużego napięcia może wystąpić w łączniku przebicie. Każdy producent podaje dopuszczalny prąd i maksymalne napięcie dla produkowanych typów łączników.
Elektronik potrzebuje
łacznika aby:
— włączyć i wyłączyć prąd (lub napięcie),
— przełączyć zakresy przyrządu wielozakresowego,
— włączyć napięcie na swym stanowisku laboratoryjnym,